Wydarzenia

Festiwal stanowi prezentację białoruskiej sceny teatralnej, a równocześnie namysł nad możliwością funkcjonowania w dzisiejszej sytuacji geopolitycznej. W programie znajdą się spektakle, spotkania, a także wystawy i koncerty. Festiwalowi towarzyszy konferencja naukowa. Tegoroczna edycja niemal w całości będzie poświęcona legendarnej grupie Kupałowców. To zarówno jubileusz 5-lecia grupy jako teatru podziemnego, jak i 105. jubileusz Teatru Narodowego im. Janki Kupały, niejako zamiast setnego jubileuszu, który nie mógł się odbyć ze względu na Łukaszenkowski reżim i bohaterską decyzję członków zespołu o odejściu z teatru w ramach protestu.

PROGRAM:
8.12 / poniedziałek
godz. 10.00 – Konferencja UMCS: Dania jest więzieniem / sala rady wydziału umcs
godz. 18.00 – Spotkanie autorskie z Julią Cimafiejewą i prezentacja książek / księgarnia dosłowna
godz. 20.00 – Wilcy – spektakl / sala widowiskowa / premiera

9.12 / wtorek
godz. 10.00 – Konferencja UMCS: Dania jest więzieniem
sala rady wydziału UMCS
godz. 16.30 – Spotkanie promocyjne polskiego przekładu książki Ewy Wieżnawiec „O wilku mówiono w izbie
Księgarnia dosłowna
godz. 18.00 – Dokąd idziesz wilku – spektakl
Sala czarna
godz. 20.00 – Gęsi, ludzie, łabędzie – spektakl
Sala widowiskowa
godz. 22.00 – Wernisaż wystawy Alexandra Kaziełło
Sala klubowa

10.12 / środa
godz. 16.00 – Laboratorium – pokaz pracy
Sala jasna
godz. 17.00 – „Niekończący się sierpień”. Antologia dramatu białoruskiego pod redakcją Iriny Lappo i Henryka Mazurkiewicza – spotkanie autorskie
Księgarnia dosłowna
godz. 18.00 – Pan Józef – monodram Alaksandra Kazełło
Sala kameralna / premiera
godz. 19.00 – Zekameron – spektakl
Sala czarna
godz. 21.00 – Zaproszenie do Piekła: piosenki Jacka Kaczmarskiego – koncert
Sala widowiskowa

11.12 / czwartek
godz. 15.00 – Czytanie BY Theater
godz. 16.00 – Laboratorium – pokaz pracy
Sala jasna
godz. 18.00 – Clausa Fores – spektakl
Galeria labirynt
godz. 20.00 – Mój Hleb – spektakl
Sala kameralna

12.12 / piątek
godz. 16.00 – Laboratorium – pokaz pracy
Sala jasna
godz. 17.00 – Wernisaż wystawy młodej sztuki białoruskiej
Przestrzeń trzy maj
godz. 18.00 – Promocja książki Siergieja Kawalou „Komedia Judyty”
Księgarnia dosłowna
godz. 19.00 – Komedia Judyty – spektakl
Sala czarna 
od 15 lat /pektakl w języku białoruskim z polskimi napisami, pjm / światło stroboskopowe
godz. 21.00 – ZIU – Arka – koncert
Sala kameralna

13.12 / sobota
godz. 16.30 – Laboratorium – pokaz pracy
Sala jasna
godz. 18.00 – Ekstremiści – spektakl
Sala kameralna
godz. 20.00 – Walizka – spektakl
Sala czarna

14.12 / niedziela
godz. 16.30 – Ciałem swoiem – czytanie
Kino ck
godz. 18.00 – Gala finałowa Laboratorium – spektakl
Sala kameralna
godz. 20.00 – Dziady – spektakl
Sala widowiskowa
godz. 22.00 – Promocja płyty z muzyką Wolnych Kupałowców
Księgarnia dosłowna

Wilcy

adaptacja książki Ewy Wieżnawiec „Dokąd idziesz, wilku”; scenariusz, reżyseria, muzyka: Paweł Passini; scenografia, kostiumy, lalki, projekcje: Aleksandra Konarska; choreografia: Anna Puzio; występują: Zoja Biełachvościk, Valancina Harcujeva, Alaksandr Harcujeu, Alaksandr Kaziełło, Alaksandr Zelianko, Anna Puzio

Spektakl podejmuje przemilczany temat pogromu żydowskiego na białoruskiej wsi, łączy pamięć historyczną z aktualnymi pytaniami o odpowiedzialność i antysemityzm. Inscenizacja wpisuje się w szersze działania promujące dialog międzykulturowy i walkę z uprzedzeniami. Literatura i teatr stają się narzędziami do przełamywania stereotypów i budowania mostów między narodami, kulturami i religiami.

Premiera!!!

Dokąd idziesz, wilku
reżyseria, scenografia: Monika Dobrowlańska; uczestniczki: Monika Dawidziuk, Jewgienija Kulbaczna, Swiatłana Zelankowska

Spektakl z udziałem dwóch aktorek z zespołu Kupałowców łączy białoruskie motywy z nowoczesnymi formami teatralnymi, tworząc unikatowe doświadczenie sceniczne. Spektakl powstał w ramach scenicznego projektu badawczego Moniki Dobrowlańskiej „Scena jako laboratorium językowe”.

Alhiderd Bacharewicz – Gęsi, ludzie, łabędzie
reżyseria: Aleksander Harcujeu; scenografia, kostiumy: Aleksandra Konarska; muzyka: Eryk Arłou-Szymkus; występują: Zoja Biełachvościk, Valancina Harcujeva, Alaksandr Zielanko, Aleh Harbuz, Andrej Drobyš, Alaksandr Harcujeu, Eryk Arłou-Szymkus, Aleksandr Kaziełło, Kaciaryna Javorska, Siarhej Cub, Kola Sońka, Michaił Zuj, Igar Sihau

Dystopijna wizja przyszłości Białorusi na podstawie powieści Alhierda Bacharewicza. Spektakl pokazuje degradację kultury, języka i moralności, przestrzegając przed utratą tożsamości narodowej.

Maksim Znak – Zekameron
reżyseria: Wojciech Urbański; występują: Uładzimir Pugacz, Siarhiej Czub, Aleh Harbu

Spektakl łączy szereg opowiadań z książki Maksima Znaka w jedną inscenizację. Opowiada o tym, co dzieje się za kratami na Białorusi, w jakich warunkach żyją więźniowie polityczni, jak czuje się człowiek w więzieniu, jakie osoby go otaczają, jak wygląda komunikacja między nimi oraz jaki wpływ ma to na każdego z nich.

Ciałem Swoim – czytanie dramatu
Czytanie nowego tekstu Dzmity Tsishko, eksploracja cielesności i symboliki więzienia w kontekście współczesnych opresji.

Clausa Fores
autor, reżyseria: Jura Dzivakoŭ; scenografia, grafika: Tatsiana Dzivakova; kompozytor: Olga Podgajskaya; występują: Aleksander Kazełło, Przemysław Krzyszczak, Daniel Grabowski, Pawał Cypryjanczyk, Przemysław Mrowiński

Performatywna akcja z elementami opery ukazująca istotę tyranii i jej destrukcyjny wpływ na jednostkę i społeczeństwo. Inspiracją do przedstawienia są rozważania nad samowystarczalnością dyktatury oraz paradoksalną rolą, jaką odgrywamy jako bezsilni obserwatorzy zarówno procesu jej trwania, jak i nieuchronnego umierania.

Mój Hleb
reżyseria: Aleksandr Harcujeu; występuje: Zoya Biełachwościk
Monodram Zoi Biełachwościk o losach pięciu pokoleń dynastii teatralnej oraz o tym, jak wydarzenia z historii Białorusi wpływają na losy ludzi, jak spirala czasu zamyka się w kole i daje możliwość zrozumienia błędów, uczenia się, zapamiętywania, uśmiechania się i płaczu.

Komedia Judyty na motywach sztuki Sarhieja Kawalowa; przekład tekstów: Małgorzata Buchalik, Natalia Rusiecka, Vasil Siomucha, Franciszak Skaryna; scenariusz, reżyseria, muzyka: Paweł Passini; scenografia, kostiumy i projekcje: Aleksandra Konarska; choreografia: Anna Puzio; muzyka na żywo: Paweł Passini, Marcin Sudziński (Złodzieje Miodu); występują: Zoja Biełachvościk, Valancina Harcujeva, Alaksandr Harcujeu, Alaksandr Kaziełło

Kolejna współpraca polskiej ekipy realizatorów neTTheatre z białoruskimi aktorami niezależnego zespołu Kupałowców. We współczesnym kontekście politycznym i kulturowym nabiera cech manifestu programowego, by wybrzmieć jako artystyczny protest przeciwko przemocy, w obronie wszelkich ciemiężonych narodowych tożsamości i prawa każdego narodu do własnego losu, do własnej tożsamości religijnej i kulturowej.

Julia Cimafiejewa – Ekstremiści

reżyseria: Aliksandr Harcujeu; występują: Zoya Biełachwościk, Aliksandr Zelianko, Sergiej Chub, Kaciaryna Javorskaya

Debiut dramaturgiczny znanej białoruskiej poetki. Tekst, napisany w 2023 roku w ramach projektu „Dopóki historia pisze się sama”, można nazwać „sztuką na odległość”. Jednym z kluczowych motywów są listy do aresztowanych i więźniów, będące wyrazistym świadectwem nieustannych cierpień narodu białoruskiego oraz niekończącego się sierpnia 2020 roku.

Walizka

reżyseria: Alaksandr Harcujeu; występują: Alexander Kazello, Valancina Haruyeva, Zoya Biełachwościk, Andiej Drobyh, Zmicer Jasiniewicz

Najnowsza premiera zespołu Kupałowców. Poruszająca adaptacja tekstu Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk opowiadającego o pamięci i tożsamości.

Czytanie BY Theater

Czytanie performatywne z udziałem Kupałowców, które poprowadzi ByTeatr – jedna z najważniejszych białoruskich grup teatralnych działających w Polsce. To wyjątkowe wydarzenie pozwoli zobaczyć, jak te dwa zespoły pracują razem, tworząc niezapomniane artystyczne doświadczenie

Adam Mickiewicz – Dziady

przekład: Sierž Minskievič; reżyseria: Paweł Passini; scenografia, kostiumy, projekcja: Aleksandra Konarska; muzyka: Eryk Arłoŭ-Šymkus; występują: Zoja Biełachvościk, Valancina Harcujeva, Alaksandr Zielanko, Kryścina Drobyš, Aleh Harbuz, Andrej Korzan, Andrej Drobyš, Alaksandr Harcujeu, Eryk Arłoŭ-Šymkus, Pavieł Astravuch

Spektakl silnie rezonuje z sytuacją zniewolonego narodu i otwiera dialog teatru z klasyką. Ograniczona liczba pokazów na żywo sprawiła, że większość oddanych widzów teatru Kupałowskiego obejrzała go wyłącznie online lub w formie audio. Spektakl „Dziady” miał premierę tuż po wybuchu wojny w Ukrainie.

Inne wydarzenia:

Konferencja UMCS: Dania jest więzieniem

Konferencja poświęcona roli teatru w sytuacjach granicznych: wojnie, traumie, doświadczeniu więzienia i represji. Uczestnicy analizują teatr jako narzędzie oporu, terapii i świadectwa, odwołując się do metafory „Dania jest więzieniem”. Spotkanie obejmuje panele, studia przypadków oraz zajęcia z dramaterapii.

Zaproszenie do Piekła – koncert
scenariusz, reżyseria: Paweł Passini; scenografia, kostiumy, projekcje: Aleksandra Konarska; muzyka: Daniel Słomiński, Paweł Passini; występują: Valancina Harcuyeva, Aliksander Zelianko, Alexandr Kazello

Hołd Jackowi Kaczmarskiemu oraz wsparcie dla białoruskich artystów walczących o wolność słowa. Dzięki nowoczesnej interpretacji muzycznej zespołu piosenki Kaczmarskiego mają szansę zyskać zupełnie nowe życie, a aktorzy legendarnego ensamblu – aktualne i skuteczne narzędzie porozumienia także z polskim odbiorcą.

ZIU – Arka – koncert

Prezentacja drugiego, ale pierwszego białoruskojęzycznego albumu „Arka” zespołu ZUI. Zespół składający się z małżeństwa znanych białoruskich aktorów i muzyków Michaila Zuja oraz Aleny Zui-Wojciechowskiej. Opisując album, artyści wymieniają słowa: Mińsk, młodość, prąd, murale, bezdomni, tańce, dyskotekowy księżyc, wspomnienia, bzy, rozpacz, emigracja i dom towarowy „Białoruś”.

Spotkanie autorskie z Julią Cimafiejewą

Białoruska poetka i tłumaczka, autorka sześciu tomów poezji oraz książki dokumentalnej „Dziennik miński”, zaprasza na prezentację swojej najnowszej książki „Tnę historię sobą. Wiersze i kolaże”. Podczas spotkania poetka pokaże oryginalne prace kolażowe i przeczyta wybrane wiersze w języku białoruskim.

O wilku mówiono w izbie – spotkanie promocyjne
Spotkanie wokół polskiego przekładu książki Ewy Wieżnawiec z udziałem autorki, tłumaczki i ilustratorki. Dyskusja o procesie twórczym i ilustracjach. Istnieje możliwość zakupu i podpisu egzemplarzy.

Niekończący się sierpień – spotkanie autorskie
Antologia dramatu białoruskiego, pod redakcją Iriny Lappo i Henryka Mazurkiewicza, ukazuje protesty i represje po sierpniu 2020 roku. Dzięki doborowi tekstów tom kreśli panoramiczny obraz strachu i nadziei – od kuchennych rozmów po więzienne cele i uliczne barykady – ujawniając, jak teatr potrafi dokumentować rzeczywistość w chwili jej największego napięcia.

Promocja płyty z muzyką Kupałowców

Premiera płyty z muzyką Kupałowców prezentuje reżyserską wersję spektaklu „Dziady” w formie audio. Nagranie, zawierające unikatowe monologi i utwory muzyczne, pozwala odbiorcom doświadczyć bogatej artystycznie i historycznie opowieści, niezależnie od ograniczeń związanych z działalnością zespołu w podziemiu i emigracji.

Komedia Judyty – promocja książki
Zbiór dramatów Siergieja Kawalowa ukazuje dramat jednostki w starciu z tyranią.

Wernisaż Alexandra Kaziełło
Pierwsza prezentacja kolaży aktora Kupałowców w Lublinie. Prace komentują codzienność, postsowieckie dziedzictwo i sytuację społeczności LGBT we wschodniej Europie.

Wernisaż młodej sztuki białoruskiej
Cyfrowa wystawa prezentuje prace artystów, którzy nie mogą opuścić Białorusi. Kuratorskie konsultacje online pomagają przygotować prezentację na europejską skalę.