Miejsca

Oddział Muzeum Narodowego w Lublinie powstał w 1979 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych Zamku Lubelskiego i klubu „Pod Zegarem”. Mieści się w celach byłego aresztu gestapo.

EKSPOZYCJE STAŁE

Ekspozycja przy ul. I. Radziszewskiego 4
Ekspozycja skupia się na więźniach aresztu gestapo, ich pobycie w więzieniu, a także na ich dalszych losach. Wyjątkową częścią ekspozycji jest Ściana Pamięci z wizerunkami osób przetrzymywanych w areszcie, które zginęły – zakatowane na miejscu, zamordowane na terenie Lublina lub w obozach koncentracyjnych.

Budynek, w którym mieści się Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”, na ulicy Uniwersyteckiej oddano do użytku Urzędowi Ziemskiemu w 1930 roku. Składał się z 3 pięter i piwnic. Był zbudowany i wyposażony w nowoczesny sposób. Ponieważ na fasadzie konstrukcji umieszczono zegar, miejsce to zaczęto popularnie nazywać „Pod Zegarem”. Po kampanii wrześniowej budynek został przejęty przez Urząd Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa, wśród którego dominującą rolę zaczęło odgrywać Geheime Staatspolizei (gestapo) – Tajna Policja Państwowa. Jej zadaniem była walka z wewnętrznym wrogiem III Rzeszy: Polakami zaangażowanymi w ruch oporu oraz elitą narodu polskiego.

„Zegar” stał się miejscem najokrutniejszych tortur prowadzonych przez okupanta niemieckiego. W budynku, na parterze i piętrach, zorganizowano biura-pokoje przesłuchań. W piwnicach powstał areszt dla więźniów politycznych.

„Dziewczęta w KL Ravensbrück” (ekspozycja przy ul. I. Radziszewskiego 4)
Wystawa „Dziewczęta w KL Ravensbrück” jest poświęcona siedemdziesięciu czterem młodym Polkom, które w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück zostały poddane eksperymentom pseudomedycznym. Doświadczenia były dokonywane na lubelskich i warszawskich więźniarkach politycznych przez lekarzy niemieckich. Siedemdziesiąt dziewcząt przeszło przez ciężkie więzienie na zamku, a cztery przez Pawiak. Jak wspominały więźniarki lubelskie, ich los został przesądzony już w Lublinie, w areszcie gestapo „Pod Zegarem”, gdzie poddawano je brutalnym przesłuchaniom.