Wydarzenia

60. Biennale Sztuki w Wenecji (20.04 – 24.11.2024) zorganizowano pod hasłem Stranieri Ovunque / Foreigners are Everywhere doskonale licującym z genius loci Serenissimy która, jeszcze jako Republika, stanowiła jeden z najważniejszych portów handlowych Europy, a co za tym idzie – tygiel filozoficznych i estetycznych idei. Tętniąca życiem Wenecja, swym niezwykłym światłem przez wieki uwodząca najprzedniejszych mistrzów pędzla, stała się również swoistym, globalnym simulacrum, dającym wzór innym, podobnym miastom wybudowanym na lagunie – począwszy od chińskiego Suzhou, aż po sudańską Al-Dżunę. Jest też ona poniekąd fantazmatem, mitem wysnutym z literackich i filmowych imaginariów.
Wykład – z wykorzystaniem materiału fotograficznego – dotyczyć będzie najbardziej dystynktywnych, a zarazem interesujących dzieł/realizacji zaprezentowanych na Biennale AD 2024. Wydarzenie to – co postaramy się ukazać słuchaczom – uznać można za przełomowe w kontekście tzw. „nowej geografii sztuki”, proklamowanej, między innymi, przez Jamesa Elkinsa w publikacji zatytułowanej Is Art History Global? (2007). Po raz pierwszy bowiem, główna uwaga kuratorów skoncentrowana została na twórczych milieux Globalnego Południa. Bardziej też niż kiedykolwiek dotąd zwrócono się ku sztuce uchodźców, migrantów, osób żyjących w diasporach, tudzież artystów realizujących twórczość „outsiderską”, „obcą” z punktu widzenia tradycyjnych kategorii estetycznych, bądź po prostu niemieszczącą się w idiomie sztuki Zachodu. Mit, a zarazem archetyp artysty „bezdomnego”, szlachetnego wędrowca, w naszym kręgu kulturowym zmaterializowany w Duchampowskim Pudełku-walizce (Boîte-en-valise, 1935-1941), znalazł tutaj nowe wcielenie w postaci „uchodźcy-astronauty”, rzeźby trafnie ulokowanej w wejściu do Arsenału, zrealizowanej przez brytyjsko-nigeryjskiego artystę Yinkę Shonibare (Refugee Astronaut VIII, 2024).

Prowadzenie: dr hab. Małgorzata Stępnik, filozofka sztuki, profesorka UMCS