Wydarzenia

W ramach pierwszej edycji przeglądu zaprezentuje się aż 6 orkiestr z różnych zakątków Polski. Każda wykona repertuar zakorzeniony w brzmieniach swojego regionu – muzykę Wielkopolski, Śląska, Roztocza Lubelskiego. Zagrają zarówno mistrzowie, jak i nowe pokolenia muzyków, które z pasją i świeżością kontynuują tradycję orkiestrowego grania. Koncertom będą towarzyszyć energetyczne potańcówki.

Orkiestra Dęta Eskapada to zespół powstały przy Centrum Kultury w Lublinie przy okazji projektu „ESKAPADA — podróże dęte w czasie i przestrzeni”. Tworzą ją zarówno osoby już umiejące grać na instrumentach, jak i początkujący. Pięć osób właśnie przy tym projekcie rozpoczyna swoją muzyczną przygodę, ucząc się gry na sakshornach i trąbkach. Cotygodniowe próby odbywają się pod okiem doświadczonych prowadzących – Eweliny Prokopiuk, Filipa Majerowskiego i Marcina „Kabata” Kowalczuka. Orkiestra obecnie uczy się głównie repertuaru z Roztocza Lubelskiego – są to tradycyjne polki, oberki, walce, fokstroty, podróżniaki oraz tanga. W jej składzie znajdują się instrumenty takie jak flety, klarnety, trąbki, saksofony, sakshorny, tuby basowe oraz baraban. Ważną częścią życia zespołu są eskapady na próby ostatnich, tradycyjnych roztoczańskich orkiestr dętych, aby uczyć się od nich repertuaru i charakterystycznego stylu wykonawczego.

Orkiestra Podróżniacy powstała w roku 2023 z połączenia grup młodych muzykantów uczących się gry na instrumentach dętych w Ogniskach Muzyki Tradycyjnej w Zdziłowicach i Goraju prowadzonych przez Fundację Piszczałka. Jej członkowie poznają tajniki tradycyjnego repertuaru roztoczańskich orkiestr dętych – grają podróżniaki, polki, oberki, walce i foxtroty w starodawnym stylu. Praktykę wykonawczą szlifują podczas spotkań z mistrzami z orkiestr dętych ze Zdziłowic i Goraja. Mimo że orkiestra jest młoda, to grała już do tańca na festiwalach Wszystkie Mazurki Świata, Re:Tradycja, Roztrąb, Fanfara oraz na wielu większych i mniejszych potańcówkach. Podróżniacy są laureatami Nagrody Specjalnej na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu w roku 2024, konkursu Muzyczne Źródełko zorganizowanego przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej oraz wyróżnień na Ogólnopolskim Konkursie Dziecko w Folklorze w Baranowie Sandomierskim i w konkursie Stara Tradycja na festiwalu Wszystkie Mazurki Świata.

Orkiestra Dęta z Goraja to zespół, którego historia sięga roku 2002, kiedy przy wsparciu Gminy Goraj w jeden skład połączyli się członkowie najstarszych tradycyjnych orkiestr dętych z Łady, Jędrzejówki oraz Zagród. Z czasem do grupy dołączyli również muzykanci grający niegdyś w formacjach z Radzięcina, Dzwoli, Hoszni, Gródek, Tokar i Huty Turobińskiej. Jak określił kiedyś w radiowym wywiadzie Józef Czerw (wieloletni kapelmistrz orkiestry), łączą swoją muzyką mieszkańców co najmniej sześciu parafii, siedmiu gmin i czterech powiatów. Gorajski zespół skupia jak w soczewce stulecie tradycji orkiestrowego grania w regionie, przez długie dekady upływającego pod znakiem niezliczonych wesel, zabaw tanecznych, świąt państwowych i kościelnych. To suma doświadczeń, stylów i tradycji stanowi o sile Orkiestry Dętej z Goraja jako jednego z ostatnich składów tego typu w Polsce. Wyjątkowy jest też jej repertuar, na który składają się przede wszystkim tradycyjne polki, oberki i walce, dopełnione przez marsze, polonezy, mazury, tanga i fokstroty. Zjawiskiem unikatowym są utwory autorstwa pierwszego kapelmistrza Orkiestry Dętej z Łady, Wawrzyńca Białogłowskiego, którego syn – Jan Białogłowski –  przewodzi obecnie gorajskiej formacji. Orkiestra grała m.in. na festiwalach Wszystkie Mazurki Świata, Fanfara, Roztrąb, Jarmark Jagielloński oraz na niezliczonych potańcówkach i koncertach.

Warszawsko-Lubelska Orkiestra Dęta powstała jesienią 2017 roku w Warszawie w Ambasadzie Muzyki Tradycyjnej pod wpływem silnej inspiracji archiwami, ale i żywymi spotkaniami z lubelskimi orkiestrami dętymi, które już jako ostatnie kontynuują tradycję grania do tańca w regionie Roztocza. Funkcja ta zanikła wśród współczesnych orkiestr, a wraz z nią stary repertuar, który zastąpiły interpretacje przebojów muzyki popularnej, najczęściej zachodniej. Przez dużą część XX wieku to właśnie orkiestry dęte wiodły prym na weselach i zabawach tanecznych we wsiach Lubelszczyzny/Roztocza, grając chętnie tańczony wówczas repertuar o zdecydowanie krajowym rodowodzie – polki, oberki, foxtroty, tanga, walce. Tę tradycję WLOD stara się przywrócić, ucząc się utworów od wciąż działających orkiestr ze Zdziłowic, Zaburza i Goraja, a także samodzielnie spisując partytury z nagrań archiwalnych czy wertując stare rękopisy nut znalezionych na Roztoczu podczas badań terenowych. Orkiestra grała do tańca m.in. na festiwalach w Rudolstadt (Niemcy), Heiden (Szwajcaria) czy Umlaut (Francja), Wszystkie Mazurki Świata, EthnoPort, Oj Wiosna, Ty Wiosna, Move Your Brass, Strefa Ciszy, Racłacamp, Fanfara oraz Roztrąb, ale także w bardziej kameralnych i spontanicznych sytuacjach.

Wihajster – Orkiestra Taneczna powstała w wielkopolskim Wolsztynie i kultywuje przedwojenną tradycję małych, miejskich składów dętych grających na potańcówkach w tej części kraju. Jej repertuar jest stricte miejski i składają się na niego głównie foxtroty, tanga i walce, nierzadko z solowym lub gremialnym śpiewem. Zespół sam opracowuje aranżacje większości swoich utworów, wertując nieprzebrane archiwa polskiej muzyki z XX-lecia międzywojennego. Grają przede wszystkim do tańca, chętnie również zapewniają oprawę muzyczną przy wydarzeniach mocno zakorzenionych w wielkopolskiej tradycji, takich jak pulteramy (weselny zwyczaj tłuczenia szkła pod domem panny młodej), siwki (wielkanocny pochód przebierańców) czy obchody nocy świętojańskiej. Orkiestra Wihajster jest laureatem Festiwalu im. Stanisława Grzesiuka, grała do tańca na licznych wydarzeniach w Warszawie, Poznaniu czy Wrocławiu oraz w wielu mniejszych miejscowościach.

Tarnowizter Zicpolka Kapelle to kapela dęta z Tarnowskich Gór, kontynuująca tradycję orkiestrowego grania na pograniczu polsko-czesko-niemieckim. Grają muzykę, która jest mieszanką trzech tradycji i składają się na nią zarówno starodawne utwory śląskie, mające czeski rodowód tzw. zicpolki, ale i walczyki czy polki z terenu Niemiec. W ich graniu wszystkie te style mieszają się jak w tygielku, podobnie zresztą jak i w innych elementach życia na terenie Górnego Śląska. Żywiołem zespołu jest granie na zabawach, weselach, ale i charakterystycznych wydarzeniach dla regionu, takich jak comber (zabawa ludowa odbywająca się w Tłusty Czwartek) czy październikowe biesiady w rodzaju Oktoberfest. W Lublinie zagrają po raz pierwszy i jest to niepowtarzalna okazja do spotkania ze śląską tradycją dętą na Lubelszczyźnie.