Publicystyka

Kaliny, malwy białostockie,
Lubelskie bujne winogrady,
Dziewanny złote pod Zamościem
I w Kazimierzu białe sady.
[„Kwiaty ojczyste” Tadeusz Kubiak]

Czy gra Wam teraz w głowie Niemen? Albo Natalia Przybysz? To dobrze. Lubelszczyzna może właśnie zyskiwać na popularności dzięki obecności w hollywoodzkich filmach, ale czy my sami doceniamy piękno regionu? Zostać w mieście, czy rzucić to wszystko i wyjechać… no właśnie, dokąd? Tegoroczny Carnaval Sztukmistrzów, niekwestionowany król letnich, lubelskich festiwali, odbywa się pod hasłem „Run away with the circus”, czyli „ucieknij z cyrkiem” – motto równie romantyczne, co zachęcające. Zwłaszcza dla tych, którzy postanowią połączyć wypoczynek w pięknych okolicznościach przyrody z propozycjami 9 muz w całym województwie. Jak co roku, prezentujemy subiektywny przegląd letnich festiwalowych propozycji z miasta i regionu.

Kazimierz, małe miasteczko nad Wisłą*

Na co dzień niepozorny i urokliwy, jak co roku w wakacje Kazimierz przerodzi się w nieustające miasteczko festiwalowe. Przez dwa miesiące propozycje dla siebie znajdą zwolennicy praktycznie wszystkich muz. Miesiąc rozpoczną spokojne „Dwa Księżyce” – festiwal literacki pod hasłem „Słowa mają moc” (4-6 lipca). Wśród gości spotkań m.in. Jacek Hugo-Bader, Magdalena Grzebałkowska, Dariusz Rosiak, a w programie także koncerty na Rynku. Od 16 do 20 lipca, w kultowych kamieniołomach rozłoży się wygodnie wydarzenie „bez spiny”, czyli pulsujący dobrą energią Kazimiernikejszyn. Wśród imponującej plejady gwiazdy od A (Abradab) do Z (Zalewski). W programie także przygody, warsztaty, przestrzeń kreatywnego spotkania z naturą, ale również kącik wyciszenia.

Gdy Esterka i mieszkańcy zdążą się otrząsnąć z muzycznych uniesień, porwie ich filmowa fala – 19. edycja Festiwalu Dwa Brzegi odbędzie się w dniach 26 lipca – 3 sierpnia. Organizatorzy zapowiadają filmową podróż z filmami, które podbiły najważniejsze festiwale świata, retrospektywę irlandzkiego reżysera Neila Jordana czy Krzysztofa Krauze i Joanny Kos-Krauze, a bohaterem sekcji „I Bóg stworzył aktora” będzie Marcin Dorociński. Pełny program poznamy 15 lipca.

Krótka przeprawa promem zabierze wędrowców do Janowca. Tam między 28 lipca a 3 sierpnia będzie odbywał się konkurencyjny, II Festiwal Filmowy na Drugim Brzegu. Sprytnym zabiegiem z tytułem wydarzenie stara się skusić widzów filmowych, choć w programie filmy wydają się drugorzędne, a głównymi atrakcjami obchody jubileuszu 50-lecia Muzeum na Zamku w Janowcu i 500-lecia Hołdu Pruskiego.

„Roztoczając” uroki

Zwierzyniec wakacje rozpocznie od mocnego uderzenia – na Rockowisku (4-5 lipca) rockowe dźwięki i gitarowe riffy zagwarantują m.in. Soulfly, Hunter, Corruption czy The Disease. Ciche roztoczańskie lasy będą potrzebować chwili, by dojść do siebie i kolejne duże wydarzenia odbędą się dopiero w sierpniu. Patronem XI edycji Festiwalu Stolica Języka Polskiego, która odbędzie się w Szczebrzeszynie i Zamościu w dniach 3-9 sierpnia, będzie Stanisław Ignacy Witkiewicz – Witkacy. Oprócz wydarzeń koncentrujących się na twórczości autora zaplanowano m.in. koncert Marka Dyjaka czy prezentację spektaklu „Separatka” w wykonaniu Joanny Szczepkowskiej i Doroty Landowskiej. Nie zabraknie Małej Stolicy Języka Polskiego, warsztatów, pasma językowego oraz cyklu „Po sąsiedzku” poświęconemu twórcom zza wschodniej granicy. Następnie krótka rowerowa przebieżka, by znaleźć się w Józefowie. Tam w dniach 9-10 sierpnia zaplanowano XXXII edycję Festiwalu Kultury Ekologicznej EKO Józefów, który promuję piosenkę literacką. Od 10 do 17 sierpnia w Zwierzyńcu gości i widzów przyjmie 26. Letnia Akademia Filmowa. W programie m.in. autorski wybór filmów skłaniający do spojrzenia w Meksyk głębiej, na przekór stereotypom, w sekcji „Mexico Magico, Mexico Tragico”, retrospektywa poświęcona Tildzie Swinton, sekcja „Zrozumieć Bliski Wschód”, archeologia kina i tradycyjne kino w browarze. A gdy już wyjdziecie z kina, patrzcie w niebo – sezon perseidów najlepiej przecież obserwować właśnie na Roztoczu.

Lato z muzyką

Festiwale i koncerty, które przyciągną słuchaczy w Lublinie, serwują cały przekrój gatunków muzycznych. Festiwal Wschód Kultury – Inne Brzmienia (3-6 lipca) odbywający się na Błoniach proponuje ambitną i nietuzinkową muzykę na pograniczu gatunków. W tegorocznym line-upie znaleźli się wykonawcy z Japonia, Butch Cassidy (Wielka Brytania), Voivod z Kanady, a polską scenę będzie reprezentować Zamilska. Lublin Jazz Festiwal odbywający się pod hasłem „Forever Forward” w Wirydarzu Centrum Kultury to jazz przez duże DŻ. W tym roku został rozłożony na dwa wakacyjne etapy: w dniach 16-20.07 wystąpią m.in. Marc Ribot Quartet z USA czy litewski saksofonista Liudas Mockūnas, a pod koniec sierpnia z premierowymi koncertami zagrają Ńoko czy Karolina Błachnia Quartet.

Pomiędzy 5 a 10 sierpnia zaplanowano 6. edycję Lubliner Festival. Wydarzenie nawiązujące do tradycji społeczności żydowskiej, obejmuje liczne warsztaty, spacery oraz koncerty, m.in. Sebastian Wypych Ensamble czy Pendofsky’ego. Poniekąd w paradę Festiwalowi wchodzi niespodziewanie powracająca do Lublina po kilku latach trasa Lata z Radiem. Duży koncert, transmitowany przez radio i telewizję, zaplanowano na 9 sierpnia na Placu Zamkowym. Choć nie podano jeszcze, kto wystąpi, organizatorzy zapewniają, że „nie zabraknie dobrej energii, ale zabraknie disco polo”.

Coś ładnego albo coś ze słuchu

Melomani o zacięciu klasycznym wakacje otworzą 6 lipca w Muszli Koncertowej. Na plenerowej scenie Ogrodu Saskiego zaplanowano koncertowe Urodziny Henryka Wieniawskiego. Przez dwa letnie miesiące w różnych miejscach można oddawać się przyjemności obcowania ze sztuką organową. Po dwa koncerty w lipcu i sierpniu złożą się na jubileuszowe, 50. Międzynarodowe Koncerty Organowe w Krasnobrodzie. Koncerty Kazimierskiego Festiwalu Organowego odbywają się zaś w każdą letnią sobotę w kościele farnym. W Białej Podlaskiej w sierpniu ponownie zagości Festiwal im. Bogusława Kaczyńskiego, promujący muzykę operowa i operetkową. W letnie środy nie zabraknie też koncertów Festiwalu Organowego Lublin-Czuby.

Pod nóżkę Na drugim muzycznym biegunie – wysyp wydarzeń czerpiących z tradycji muzycznego podwórka i folkloru. W weekend 5-6 lipca na terenie pięknie zrewitalizowanego Zespołu Dworskiego Podzamcze w Łęcznej odbędzie się XXVI Festiwal Kapel Ulicznych i Podwórkowych, który zaprezentuje jak brzmi „ulica”. Liczne potańcówki – ludowe albo podwórkowe – odbywać się będą przez całe wakacje w Lublinie. Swoje wydarzenia zapowiadają Centrum Kultury (w Wirydarzu), Ośrodek Rozdroża (w Muszli Koncertowej) czy Warsztaty Kultury (podczas Festiwalu Re:Tradycja, 22-24 sierpnia). Na zakończenie wakacji – „Retro Fest”, czyli Festiwal Muzyki Rozrywkowej Dwudziestolecia Międzywojennego, który odbędzie się 31 sierpnia w Chełmie.

Dla tych, którzy taniec wolą zostawić profesjonalistom, również przygotowano bogaty program. XXXIX Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne im. Ignacego Wachowiaka odbędą się w dniach 9-13 lipca i obejmą nie tylko koncerty w Muszli Koncertowej Ogrodu Saskiego, ale również w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym, we Włodawie, na Starym Mieście i Wieży Trynitarskiej. Niewprawieni, ale chętni może skuszą się na warsztaty artystyczne dla mieszkańców Lublina na Placu Litewskim z zespołami z Grecji, Gruzji, Tajwanu czy Ukrainy. Zamość ponownie stanie się roztańczoną sceną dzięki Międzynarodowemu Festiwalowi Folklorystycznemu Eurofolk, który odbędzie się równolegle, bo w dniach 7-13 lipca. Końcówka sierpnia to natomiast okazja, by podziwiać sprawność tancerzy streetowych i freestylowych. „Poczuj Ruch” to prezentacje sceniczne i na ulicy obejmujące hip-hop, waacking czy breakdance, bitwę taneczną i konkurs.

Przez żołądek do serca

Wiele miejsc na mapie regionu stawia na promocję walorów smakowych oraz charakterystycznych potraw. To nie tylko tradycyjne „dożynki”, ale również połączenie darów natury (i ciężkiej pracy i pasji) z wydarzeniami kulturalnymi. Warto zwrócić uwagę na dwa festiwale enoturystyczne: Kazimierski Festiwal Wina (11-13 lipca) oprócz degustacji i masterclassów zaproponuje m.in. koncert Phillipa Brackena, milongi taneczne i kino plenerowe z winem w tle. Zamojskie Winogranie (9 sierpnia) proponuje produkty regionalne, show Fire Power oraz koncert Krzysztofa Cugowskiego. Dla skłaniających się w stronę tradycyjnych potraw: Festiwal Kaszy „Gryczaki” w Janowie Lubelskim (9-10 sierpnia), a dla szukających naturalnego ukojenia i relaksu Święto Krainy Rumianku (5-6 lipca) w sielskim Hołownie. Najsłynniejsze „Chmielaki”, czyli Ogólnopolskie Święto Chmielarzy i Piwowarów, zaproszą do Krasnegostawu pomiędzy 22 a 24 sierpnia.

* tytuł obrazu Piotra Fąfrowicza